Diş Eti Hastalıkları ve Tedavisi (Periodontoloji)

Diş Eti Hastalıkları (Periodontal hastalıklar), diş eti ve dişleri çevreleyen çevre dokuları etkileyen iltihabi hastalıklardır. Diş eti hastalıklarının temel nedeni, mikrobiyal dental plaktır.

Dental plak, temizlenmeyen ya da çeşitli sebeplerle yeterince temizlenemeyen gıda artıklarının dişler üzerinde birikmesi sonucu oluşan mikrobiyal bir tabakadır. Dental plak ile birlikte bazı hastalıklar (diabet gibi) diş eti hastalığına yatkınlığı arttırır.

Diş yüzeyinde birikmiş dental plak üzerine tükürük içerisindeki çeşitli minerallerin çökelmesi sonucu organik ve inorganik içeriğe sahip diş taşları oluşur. Buradan anlaşılabileceği gibi tükürük bezlerinin ağıza açıldığı bölgelerde (alt ön dişlerin dil tarafına bakan kısmı) birikim daha yoğun olur.

Supragingival (dişin görünen yüzeyinde oluşan, kolay uzaklaştırılır) ve subgingival (diş etinin altına ilerleyen, uzaklaştırılması zordur) diş taşları olmak üzere iki çeşit diş taşı mevcuttur. Diş taşları fırçalama ve günlük rutin bakım alışkanlıkları ile ağızdan uzaklaştırılamaz. Mutlaka bir diş hekimi tarafından uzaklaştırılmalıdır. Diş taşları yüzeylerinde daha fazla bakteri plağı tutulumuna neden olurlar ve temizlenmedikleri durumda diş eti hastalıklarının ilerlemesine neden olurlar.

Diş eti iltihabının sadece diş etini etkilediği durum ‘gingivitis’ olarak adlandırılır. İltihap ilerleyerek dişi destekleyen kemik ve çevre dokuların yıkımına neden olduğunda artık ‘periodontitis’ olarak adlandırdığımız, tedavisi daha komplike ileri diş eti hastalıklarından bahsedilir.

Diş eti iltihabının belirtileri nelerdir?

İlk belirti diş eti kanamasıdır. Sigara içenlerde bu bulgu çoğunlukla olmaz. Kanama ile birlikte diş etlerinde kızarıklık, ağrı, ağızda kötü tat gibi belirtiler olabilir.

Diş eti iltihabında tedavi nasıl olur?

Tüm diş eti hastalıklarının ilk basamak tedavisi diş taşı temizliğidir. Diş taşı temizliği diş taşı birikiminin yoğunluğuna bağlı olarak tek ya da 2-3 seansta yapılabilir. Sadece diş etinin etkilendiği diş eti hastalığında diş taşı temizliği ve oral hijyen motivasyonu çoğunlukla yeterli olmaktadır. Fakat ileri diş eti hastalıklarında (periodontitis) diş taşı temizliğinin ardından küretaj ve diş eti ameliyatları (flep operasyonu) gibi işlemler gerekebilir.

Diş taşı temizliği sırasında ve sonrasında hassasiyetin sebebi nedir?

Diş taşı miktarı çok olan ve özellikleri diş etinin altına ilerleyen diş taşı miktarı fazla olan hastalarda dişin kök yüzeyindeki diş taşları alınırken ve sonrasında hassasiyet hissedilmesi normaldir. Dişin görünür kısmı cansız olan mine dokusu ile kaplıyken kök yüzeyi hassas bir doku olan sement dokusu ile kaplıdır. Bu yüzeylerin üzerini örten diş taşları kaldırıldığında diş eti sement dokusuna yeniden sağlıklı bir şekilde bağlanana kadar yaklaşık 2-3 hafta gittikçe azalan sıcak-soğuk hassasiyetleri hissedilebilir.

Diş taşı temizliği sonrası daha çok diş taşı ve renklenme olur mu?

Diş taşı temizliği sonrası diş yüzeyindeki tüm eklentiler ve renklenmeler temizlenmiş olur. Temizlik sonrası çay, kahve, sigara gibi alışkanlıklara bağlı olarak temizlenmiş olan renklenmeler diş yüzeylerinde yeniden oluşabilmekte ve temiz diş yüzeylerindeki bu renklenmeler kişi tarafından hemen fark edilebilmektedir. Aynı şekilde dişler hekiminizin anlattığı şekilde fırçalanmaz ve arayüz temizliği yapılmazsa (diş ipi, arayüz fırçası kullanımı) temiz diş yüzeylerinde biriken bakteriyel plak 48 saat içerisinde diş taşına organize olmaya başlamaktadır. Dolayısıyla ‘temizliği yeni yaptırdım dişlerimde hemen diş taşı oldu’ durumunun nedeni çoğunlukla fırçalama ve arayüz bakımı alışkanlıklarındaki eksikliklerden kaynaklanmaktadır.

Diş eti çekilmesi nedir?

Dişin diş etiyle örtülü olması gereken kök yüzeyinin diş eti hastalığı, travma, hatalı fırçalama, çapraşıklık gibi nedenlerle açığa çıkmasıdır. Diş eti çekilmesine neden olan faktör hekim tarafından değerlendirildikten sonra uygun tedavi belirlenir. Bağ doku grefti, serbest diş eti grefti gibi uygulamalar yapılabilmekle birlikte bazı durumlarda çekilmenin şekline göre sadece iyi ağız bakımıyla takip edilmesi uygun görülebilir.

• Diş taşı temizliği bilinenin aksine kozmetik amaçlı değil, diş eti sağlığı için 6 ayda bir yapılması gereken bir tedavidir.
• Diş eti hastalıkları kronik bir şekilde genelde ağrısız olarak ilerlediği için hasta tarafından farkedilmez. Şişlik, ağrı ya da dişlerde sallanma belirtileri verdiğinde çoğunlukla dişleri kurtarmak için çok geç kalınmış olunabilir. Bu sebeple 6 aylık diş hekimi kontrollerinizi asla ihmal etmeyin.